ابهام در ترخیص دارو

طرح معافیت واردات دارو که از چندی پیش به دنبال حذف ارز دارو و اجرای طرح دارویار مطرح شده، بعد از تصویب یک فوریت در مجلس شورای اسلامی هنوز به نتیجه ای نرسیده است. از این رو در شرایطی که نقدینگی داروسازان با نزدیک هفت برابر شدن بهای ارز به شدت کاهش یافته، شرکت های واردکننده برای جلوگیری از متروکه شدن ۳۰۰ میلیون یورو دارو و تجهیزات پزشکی ناچار به پرداخت هزینه گزافی به گمرک شده اند. همچنین این شرایط باعث شده که با اجرای طرح دارویار، حذف ارز ترجیحی ۴ هزار و ۲۰۰ تومانی و اصلاح سیاست‌‌های ارزی دارو، داروسازان با چالش های جدی مالی به ویژه مالیات بر ارزش افزوده ۹ درصدی مواجه شوند. همچنین با ترخیص نشدن ۳۰۰ میلیون یورو دارو و تجهیزات پزشکی نه تنها چرخ صنعت کند می‌شود بلکه همین حالا هم در برخی از داروها از جمله داروهای صرع کمبود جدی‌ای ایجاد شده است.

رانت‌خواری یا جلوگیری از کمبود دارو

بیش از یک هفته از جلسه علنی مجلس برای لغو مالیات بر ارزش افزوده واردات مواد اولیه دارویی، شیرخشک و تجهیزات پزشکی می گذرد و هنوز سرنوشت ۳۰۰ میلیون یورو دارو و تجهیزات پزشکی که در گمرک مانده در هاله‌ای از ابهام قرار دارد؛ طرحی که پیش‌بینی شده بود هفته گذشته در مجلس شورای اسلامی مورد موافقت و اجرا در بیاید اما مسکوت مانده است. بر این اساس نمایندگان با ۱۲۹ رای موافق، ۵۵ رای مخالف و ۴ رای ممتنع از مجموع ۲۰۶ رای ماخوذه با بررسی این لایحه با قید دو فوریت مخالفت کردند. با تقاضای دولت یک فوریت این لایحه به رای مجلس گذاشته شد که با ۱۳۴ رای موافق، ۴۴ رای مخالف و ۶ رای ممتنع از مجموع ۲۰۶ رای ماخوذه به تصویب رسید.

در این رابطه نصراله پژمان‌فر، رئیس کمیسیون اصل ۹۰ مجلس ضمن اعلام مخالفت خود با طرح دوفوریتی لایحه حذف مالیات بر ارزش افزوده واردات دارو و تجهیزات پزشکی گفته که هنوز جوهر قانون مالیات بر ارزش افزوده خشک نشده که دولت به دنبال اصلاح آن است. همچنین این نماینده مجلس لغو مالیات بر ارزش افزوده واردات دارو را به مثابه تسهیل رانت‌خواری معرفی کرده که نه تنها می‌تواند به کاهش قیمت دارو منتهی شود بلکه باعث احتکار دارو در بازار و عدم مدیریت توزیع می‌شود.

مرتضی خیرآبادی، عضو هیات مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی ایران نیز تصمیم مجلس به عدم تصویب دو فوریت طرح لغو معافیت مالیات ارزش افزوده واردات دارو و تجهیزات پزشکی را در نتیجه اعمال قدرت برخی ذی‌نفعان خواند و گفت: برخی که مخالف اجرای طرح دارویار بودند نگذاشتند طرح معافیت مالیاتی واردات دارو در مجلس رای بیاورد.

خیرآبادی با اشاره به شدت یافتن بحران نقدینگی در صنعت دارو ادامه داد: برای اینکه شرکت‌های داروسازی بتوانند مواد اولیه مورد نیازشان را تولید کنند به طور قطع نیاز به نقدینگی دارند و اگر نتوانند ملزومات تولید را تهیه کنند بحران کمبود دارو که اکنون در آفریقا شاهد آن هستیم در ایران تکرار می‌شود.

عضو هیئت مدیره سندیکای صاحبان صنایع داروهای انسانی افزود: در حال حاضر ۳۰۰ میلیون یورو دارو و تجهیزات پزشکی در گمرک خاک می‌خورد و فعالان صنعت دارو هزینه هنگفتی را پرداخت می‌کنند تا کالاهای وارداتی متروکه نشوند. همین الان اگر کالا بیش از دو ماه ترخیص نشود گمرک ۲.۵ درصد از ارزش کالا را دریافت می‌کند تا آن را متروکه نکند.

خیرآبادی تاکید کرد: خیلی از شرکت‌ها ناچار شدند این پول را پرداخت کنند تا قانون تصویب شود و ۹ درصد مالیات را پرداخت نکنند.

نگرانی از کمبود دارو در کشور

حسن کربکندی، عضو انجمن داروسازان استان اصفهان نیز با تاکید بر عواقب تاخیر مجلس در حذف ۹ درصد مالیات بر ارزش افزوده از واردات دارو و تجهیزات پزشکی بدون نمونه مشابه گفت: همین الان بازار داروی کشور با کمبودهای جدی‌ای مواجه شده است و به نظر می‌رسد این کمبودها با نزدیک شدن فصول سرد چالش برانگیز شود؛ چرا که همین الان در تامین داروی آنتی بیوتیک دچار مشکل هستیم. همچنین یکی از چالش‌های ما در حوزه تامین سرم است.

وی با اشاره به این‌که فقط داروهای عمومی نیستند که دچار کمبود شده‌اند، تصریح کرد: متاسفانه داروهای تخصصی همچون داروی مورد نیاز بیماران صرع از جمله فنی توئین، لیسکانتین و غیره در داروخانه‌ها به راحتی پیدا نمی‌شود. البته این داروها در بازار غیررسمی همچون ناصرخسروی فضای مجازی با هزینه‌های گزاف پیدا می‌شود که مشکل شدیدی برای بیماران ایجاد کرده است.

(چاپ در شماره‌ ی ۱۰۷۰ روزنامه‌ی یادگار امروز

مورخ ۲۰ شهریور ۱۴۰۱)