وعده دولت مبنی بر مهار تورم در سال ۱۴۰۱ محقق نمیشود؛
آخرین دادههایی که مرکز آمار از تورم دهکهای مختلف منتشر کرده است، نشان میدهد که میان فقیرترین و ثروتمندترین دهک جامعه حدود هفت درصد شکاف تورمی وجود دارد. درواقع فشار تورمی بر اقشار کمدرآمد بیشتر از فشار تورمی بوده که دهکهای پردرآمد با آن مواجه بودهاند. در خردادماه سال جاری، شاهد جهش تورمی قابل توجه و افزایش تورم ماهانه به بیش از ۱۲ درصد بودیم و در دو ماه گذشته این رقم کاهش یافت و به دو درصد رسید. اجرای سیاست عادلانهسازی یارانهها علت انفجار تورمی خردادماه بود که باعث شد قیمت بسیاری از اقلام به ویژه کالاهای اساسی افزایش قابل توجهی را تجربه کند. بر اساس همین آمارها، تورم ماهانه اقلام خوراکی در خردادماه بیش از ۲۵ درصد بوده که چنین تورمی در اقتصاد به عنوان فشار هزینه شناخته میشود. در صورتی که این تورم منجر به انتظارات تورمی نشود، با گذشت چند ماه اثر آن از بین خواهد رفت آنچنانکه تورم مردادماه به دو درصد رسید. کاهش نرخ تورم ماهانه در حالی به عنوان یک دستاورد مثبت تلقی میشود که فشار تورمی بر جامعه کاهش نیافته است و شاهد کاهش قدرت خرید مردم و قشر کمدرآمد به ویژه در اقلام خوراکی هستیم.
میثم مهرپور، کارشناس اقتصادی در این خصوص میگوید: عموماً نرخ تورم ماهانه در ایران به صورت میانگین بین یک تا دو درصد بوده است. در سالهای پیش از تحریم، زمان اجرای برجام و مواقعی که تورم در اقتصاد جهش نداشت، شاهد تورم دو رقمی در حدود ۱۲ درصد تا حدود ۲۰ درصدی بودیم.
وی اضافه میکند: اگر تورم هر ماه را یک درصد در نظر بگیریم، تورم سالیانه حدود ۱۲ درصد خواهد بود که برای اقتصاد ایران معقول است. البته در عرف ساختار تورم این رقم بالاست اما در اقتصاد ایران، تورم ۱۰ تا ۱۲ درصدی عدد مناسبی محسوب میشد.
این کارشناس اقتصادی تصریح میکند: اگر تورم ماهیانه دو درصد هم باشد، تورم سالیانه حدود ۲۵ درصد خواهد بود که در عرف اقتصاد و تورم ایران نیز رقم بالایی است. چهار سال است اقتصاد ایران تورمهای بیش از ۳۰ تا ۴۰ درصد را تجربه کرده است و همین موضوع باعث شده که امروز تورم ۲۰ درصدی، مطلوب به نظر برسد.
مهرپور معتقد است: تورم دو درصدی مردادماه کم نیست و اگر با همین روند اقتصاد کشور اداره شود، در پایان سال حداقل ۲۵ درصد تورم سالیانه خواهیم داشت.
وی اضافه میکند: این در حالی است که تورم ماهیانه خردادماه ۱۴۰۱ رکورد زد و به بیش از ۱۲ درصد رسید. درست است که عموماً تورمهای دو رقمی و نسبتاً بالا داشتیم اما تورم سالیانه ۱۲ درصدی را نیز تجربه کردهایم؛ بنابراین رسیدن تورم یک ماه به ۱۲ درصد رکورد قابل توجهی است. این روند در تیرماه تعدیل شده و تورم به ۴.۷ و در مردادماه به دو درصد رسید.
این کارشناس اقتصادی ادامه میدهد: با توجه به سیاست حذف ارز ترجیحی، شوک تورمی به اقتصاد کشور وارد شد. همانطورکه پیشبینی میشد این شوک تورمی پس از گذشت چند ماه تخلیه شد اما این به معنای آن نیست که قیمتها به وضعیت پیشین برگشته است.
مهرپور میگوید: تورم مردادماه کاهش نداشته و همین دو درصد نیز تورم بالایی است. احتمالاً تورم ماهیانه در همین حدود ادامه خواهد یافت و در ماههای آینده تا پایان سال شاهد تورمهای ماهیانه ۱.۵ تا سه درصد خواهیم بود.
وی اضافه میکند: با توجه به وضعیت کنونی، بدون شک تورم سالانه حداقل ۴۰ درصد خواهد بود و وعده دولت مبنی بر مهار تورم در سال ۱۴۰۱ محقق نخواهد شد.
این کارشناس اقتصادی تصریح میکند: اگر دولت سیاستهایی که امروز در پیش گرفته است، ازجمله کنترل پایه پولی، اصلاح صورت مالی و ترازنامه بانکها و کنترل نقدینگی را ادامه دهد، میتواند در سال ۱۴۰۲ به کنترل تورم امیدوار باشد. سال جاری همچون دو سال گذشته سالی با تورم بالا خواهد بود و شکی در این موضوع نیست.
مرتضی افقه، اقتصاددان نیز در این خصوص میگوید: کاهش نرخ تورم در مردادماه امر غیرعادی نیست. تورم خرداد و تیرماه ناشی از شوک افزایش قیمتها پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی بود. طبیعی است که نرخ تورم پس از گذشت چند ماه از این شوک، افت کند.
وی اضافه میکند: البته باید توجه داشت کاهش تورم به معنای کاهش قیمتها نیست. اکنون فقط سرعت افزایش تورم کمی کاهش یافته زیرا آثار اولیه شوک اقتصادی از بین رفته است و شاهد افزایش نرمال نرخ تورم هستیم.
وی میگوید: تورم ایران ادامهدار بوده و روند آن تا زمانی که نتیجه توافق برجام مشخص شود، افزایشی است.
(چاپ در شماره ی ۱۰۶۷ روزنامهی یادگار امروز
مورخ ۱۶ شهریور ۱۴۰۱)
دیدگاه ها